W dniu 28 lutego 2015 roku uczniowie klas 3a i 3b Pijarskiego Gimnazjum Królowej Pokoju w Łowiczu mieli okazję uczestniczyć w zajęciach edukacyjnych na terenie Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku. Wszyscy uczestnicy wzięli udział w zajęciach dydaktycznych, wykładach przeprowadzonych przez pracowników Centrum oraz mogli bezpośrednio zobaczyć reaktor „Maria”, który swą nazwę wziął od imienia laureatki nagrody Nobla – Marii Skłodowskiej-Curie.

Reaktor ten, o mocy cieplnej 3 000 000 W, obecnie jest wykorzystywany do wytwarzania izotopów promieniotwórczych stosowanych w medycynie do modyfikacji materiałów przez poddanie ich napromieniowaniu, do terapii neutronowej czy do badań na wiązkach neutronów. Pierwsze uruchomienie „Marii” nastąpiło w 1974 roku. W 1985 roku wstrzymano jego pracę w celu gruntownej modernizacji. 

Polski reaktor należy do 7 reaktorów na świecie, w których produkuje się izotopy promieniotwórcze. 

RELACJA Z WYCIECZKI:

Wyjazd do NCBJ w Świerku odbył się około godziny 8:30. Na samym początku wizyty przedstawiono nam, na jakiej zasadzie działa cały reaktor oraz jaka jest jego budowa. Poznaliśmy też sposoby schładzania elementów paliwowych i rdzenia reaktora. Gdybaliśmy również nad tym, co byłoby, gdyby w reaktorze doszło do stopienia rdzenia. 

Następnym punktem naszej wycieczki była oczywiście wizyta w reaktorze. Przed samym wejściem do jego wnętrza, przeszliśmy przed szereg przygotowań, takich jak założenie specjalnych osłon na buty,  fartuchów czy przejście przez bramki indywidualnie rejestrujące każdego gościa. Bardzo ciekawym doświadczeniem wewnątrz reaktora było promieniowanie Czerenkowa (czyli efektu wytworzonego przez cząsteczki poruszające się szybciej niż światło w danym ośrodku).

Kolejny etap „podróży” po Centrum  stanowiły wykłady, m.in. o promieniowaniu w życiu codziennym. Wykłady z pracownikami NCBJ obejmowały kilka bardzo interesujących pokazów, które poruszyły nawet najbardziej opornych uczestników – mieliśmy okazję zobaczyć licznik Geigera-Mullera, detektor promieniowania kosmicznego, zjawisko rozszczepienia światła załamującego się i odbijającego wewnątrz kropli wody, czyli tęczę.

Jako jedna z uczestniczek wycieczki mogę ją każdemu polecić – wielkich miłośników fizyki i chemii (także tych ciut mniejszych) przyciągnie ilość wiedzy, którą pracownicy Centrum z chęcią przekazują młodzieży czy ogrom doświadczeń, ciekawych wykładów związanych z reaktorem i pokazujących zasady jego działania. Wizyta w Świerku uświadomi też zagorzałym przeciwnikom budowy elektrowni jądrowych w Polsce, jak ekonomiczny byłby ten obiekt przemysłowo-energetyczny oraz z jakim ograniczeniem ilości gazów emitowanych do atmosfery by się wiązał.

Julia Kokołaszwili